Ketenintegratie in de Bouw

Woningcorporaties zijn samen de grootste partij als opdrachtgever in de woningbouw, met een groot aandeel in de nieuwbouw en een jaarlijks investeringsvolume van ruim 3 miljard euro in onderhoud en verbetering van 2,4 miljoen bestaande woningen. Zij hebben groot belang bij de resultaten van het bouwproces: de woningen, de gebouwen, de gebieden. Daarmee zijn zij langdurig verbonden.

Cultuuromslag
Een betere samenwerking begint vaak met een aanzienlijke cultuuromslag binnen de corporatie zelf. In de basis is er vaak onvoldoende vertrouwen in de bouwpartner/leverancier om samen het eindproduct vorm te geven. Er zijn altijd bouwpartners/leveranciers aan te wijzen die winstmaximalisatie op de korte termijn voor ogen hebben en die lijken niet mee te werken aan een beter en efficiënter eindproduct. Het komt erop aan als de opdrachtgevers die partners te vinden die wel bereid zijn te werken aan vooraf in beeld gebrachte gezamenlijke doelen. Zo een samenwerking is dan gebaseerd op transparantie en vertrouwen.

Rol opdrachtgever cruciaal
In de verhouding opdrachtgever-opdrachtnemer moet er een cultuurverandering tot stand komen waarbij de rol van de opdrachtgever een cruciale is. Bovendien zijn corporaties de finale schakel naar de eindgebruiker. In vergelijking met andere professionele opdrachtgevers zijn ze daarnaast meestal ook nog langdurig met het gerealiseerde of gerenoveerde vastgoed verbonden. Zij hebben daardoor een direct belang bij een levenscyclusbenadering en duurzame oplossingen.

Waarom ketenintegratie?

Tevreden klanten hebben is het einddoel van elke organisatie, en dus ook van corporaties.

De mogelijkheden van corporaties voor het verwerven van inkomsten worden (in)direct begrensd door overheidsbeleid en -regelgeving. Met als maximaal te realiseren resultaat een relatief gematigde ontwikkeling van de inkomstenstroom. Om die balans tussen inkomsten en uitgaven in evenwicht te houden, zal de corporatie de ontwikkeling van haar uitgaven daarop moeten afstemmen.

Kosten nemen toe
En dat gaat steeds moeilijker, want de kosten nemen structureel toe. Onder meer door de steeds verder oplopende onrendabele toppen bij nieuwbouwinvesteringen en onderhouds-, verbeter-en beheerskosten. Tel daarbij op de strengere kredietvoorwaarden van geldverstrekkers als gevolg van de kredietcrisis en bij ongewijzigd beleid loopt elke corporatie vroeg of laat aan tegen het moment dat ze moet gaan snijden in de uitgaven. En daarmee in de investeringen die nodig zijn om in de maatschappelijke doelstellingen te realiseren. Waardoor het voorzien in de woonbehoeften van de huurders steeds meer op losse schroeven komt te staan.

Waar staat ketenintegratie voor?

Het ontlopen van inefficiëntie in bouwprocessen, veroorzaakt door een combinatie van factoren.

1. Al het handelen in de bouwketen is primair gericht op de eigen belangen en resultaten. De optelsom van ieders bijdrage levert daardoor per definitie een inefficiënte procesgang en een verre van optimale kosten kwaliteitsverhouding van het bouwproduct op.
2. Dat resultaat wordt nog eens extra negatief beïnvloed door de traditionele wijze van het aanbesteden van werken met de laagste prijs als ultiem selectiecriterium. Daarbij wordt aan de aanbieder die het meest in zijn kosten heeft geknepen de opdracht verleend. Met als keerzijde dat die aanbieder vanaf het moment van opdrachtverkrijging zijn aandacht deels zal richten op de mogelijkheden om het project alsnog met een acceptabel rendement uit te voeren.
3. Bouwprocessen zijn complex. Niet alles kan vooraf worden voorzien en uitgedokterd, dus tijdens de bouw veel overleg en afstemming. De eerder genoemde factoren vormen daarvoor niet de ideale basis.

Op één lijn brengen
Bovenstaande bij elkaar opgeteld leidt dit tot situaties waarbij partijen deels elkaar partners maar ook deels elkaar tegenspelers zijn. Ketenintegratie is erop gericht om partijen op een lijn te brengen. Te beginnen bij de opdrachtgever en de hoofdaannemer/leverancier. En dat door te voeren in hun relatie met alle andere bij het bouw/verbouw proces betrokken partijen.